«منطق فعالیت اقتصادی از دیدگاه علامه طباطبایی» بررسی شد

تاریخ انتشار:
در نشستی علمی«منطق فعالیت اقتصادی از دیدگاه علامه طباطبایی در مقایسه با اقتصاد کلاسیک»شب گذشته در موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) بررسی شد.
علامه طباطبایی

به گزارش بلاغ به نقل از خبرگزاری «حوزه»، حجت‎الاسلام والمسلمین سید کاظم رجایی در این نشست گفت: مقاله ای که در حال حاضر در این نشست نقد می شود، یکی از پیش نشست های علمی همایش علامه طباطبایی است.

وی افزود: در نگاه علامه، مباحث مختلفی نسبت به اقتصاد بیان شده است که باید نگاهی همه جانبه به آنها داشت؛ انسان اقتصادی اقتصاد کلاسیک، انسانی خودخواه و  مادیگرا و لذت طلب است؛ او عقلایی عقل ابزاری فکر می‎کند و به بیان حداکثر سازی نفع مادی شخصی است.

عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی(ره) با ذکر این مطلب که در این نگاه، تولید کننده به کسب حداکثرسازی نفع مادی شخصی است، گفت: تولید کننده به کسب حداکثرسود مادی شخصی و مصرف کننده به حداکثر سازی مطلوبیت، یعنی لذت مادی محض می اندیشد، نفع مادی شخصی ملاک رجحان و انتخاب انسان است.

وی افزود: از دیدگاه علامه انسان مرکب ازروح و بدن است؛ روح که هویت اصلی انسان را تشکیل می‎دهد از بین رفتنی و مستهلک شدنی نیست؛ انسان با هدایت تکوینی‌؛ با داشتن نیروی فکر و تسخیر موجودات می‎تواند علوم طبقه‎بندی شده‎ای برای تصرف در اشیا تدوین و در نتیجه از موجودات عالم برای حفظ و جود و بقای خود استفاده کند؛ نفع شخصی و لذت و الم فطری منطق انسان اقتصادی است.

حجت الاسلام والمسلمین رجایی خاطرنشان کرد: این لذایذ است که علم و متعلقات عمل انسان را در نظر انسان زینت می‎دهد؛ خداوند به وسیله همین لذایذ آدمی را تسخیر کرده است؛ این لذت است که سبب انجام افعال می‎شود؛ باوجود این ما با سه نوع لذت مادی فکری مطابق با فطرت و فکری مخالف با فطرت و موافق هواهای نفسانی مواجه‎ایم؛ نوع اول و دوم هماهنگ با فطرت، مقدمی و سازگار با هدایت تشریعی است؛ اما نوعی سوم منشا اختلاف و استخدام انسانها از یکدیگر است.

وی افزود: انبیا و اولیا الهی به همراه کتب آسمانی آمده‎اند تا انسان را به سمت لذت با دوام سوق می‎دهند؛ لذتی که مطابق با فطرت است وهدایت تکوینی همراه با هدایت تشریعی درجهت‎دهی انسان به کمال حقیقی و سعادت یا لذت با دوام هماهنگ است.

عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی(ره)  گفت: سوال تحقیق در اینجا آن است که آیانفع شخصی تنها می تواند منافع جامعه را تامین کند؟ فطرت انسان از طرفی به استخدام و از طرفی به زندگی گروهی و اجتماعی حکم می‎کند؛ تنافی بین دو حکم فطری در اینجا همین حکم را دارد، نفع طلبی انسان او را به اختلاف و بهره کشی در حالی که طبیعت اجتماعی او را به همزیستی با دیگران جهت می‎دهد.

حجت الاسلام والمسلمین رجایی با ذکر این مطلب که وضع قوانین و نسبت دین برای عدم اختلاف در اجتماع ضرورت پیدا می‎کنند گفت: تجربه نشان داده است که غریزه‎های شخصی در او کافی نیست و هدایت تشریعی لازم است؛ ارزش‎های اقتصادی اسلامی بر اساس هدایت تشریعی به استثمار مبدل نمی‎شود؛ از طرفی سیستم اقتصادی اسلام بر اساس آیات قرآن در حد نظارت، دخالت دولت را مجاز می‏‎شمارد.

افزودن دیدگاه جدید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • آدرس های صفحه وب و آدرس های ایمیل به طور خودکار به پیوند تبدیل می شوند.